rozmieszczenie pomieszczen względem stron świata
Czy planując rozmieszczenie pomieszczeń zastanawiałeś się kiedyś, jak ogromny wpływ ma słońce na komfort mieszkania w Twoim domu? Światło dzienne nie tylko kształtuje nasze samopoczucie, ale także decyduje o tym, jak przestrzeń wokół nas funkcjonuje na co dzień. Często zauważamy to najbardziej wtedy, gdy coś idzie nie tak – gdy latem wnętrza przegrzewają się, zimą są zbyt wychłodzone albo gdy nawet w słoneczny dzień musimy zapalać światła w pokojach.
Wszystkich tych problemów można uniknąć, jeśli już na etapie projektowania domu zwrócimy uwagę na odpowiednie rozmieszczenie pomieszczeń. To, jak ustawisz swój dom względem słońca, będzie miało ogromne znaczenie w codziennym użytkowaniu budynku. To decyzje, które później są praktycznie nie do zmiany, a ewentualna przebudowa pochłaniałaby koszty porównywalne z budową nowego domu.
Niezależnie od tego, czy dopiero szukasz działki, współpracujesz z architektem, czy rozważasz gotowy projekt – wiedza, którą dziś zyskasz, pomoże Ci podejmować lepsze decyzje i sprawić, by Twój przyszły dom był miejscem, w którym chce się żyć.
To jest druga część o słońcu – polecam Ci też poprzedni artykuł: Dom względem stron świata – ile możesz stracić lub zyskać ZA DARMO
Często można spotkać się z opinią, że planując rozmieszczenie pomieszczeń w domu warto „podążać za słońcem”. Mówi się, że kwestie takie jak pora dnia, w której korzystamy z danej przestrzeni, mogą być wskazówką. Na przykład łazienka umieszczona po wschodniej stronie jest idealna na poranne rytuały, natomiast salon od zachodu uprzyjemnia wieczorne chwile relaksu. Brzmi to rozsądnie, prawda? Jednak w rzeczywistości projektowanie domu nie powinno opierać się wyłącznie na takich ogólnych zasadach. To, co na pierwszy rzut oka wydaje się praktyczne, nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem. Dlaczego? Ważne jest zrozumienie, kiedy i w jaki sposób światło słoneczne wpada do różnych pomieszczeń i jak wpływa na nasz komfort. Wpuszczanie słońca do przestrzeni może być zaletą, ale są też sytuacje, w których warto się przed nim zabezpieczyć – na przykład, by uniknąć nagrzewania wnętrz w upalne dni.
Czy warto kierować się zasadą „podążania za słońcem”? Do pewnego stopnia tak, ale traktujmy ją jako wskazówkę, a nie dogmat. W kolejnych częściach artykułu przyjrzymy się, jak świadomie projektować wnętrza, by były funkcjonalne i dostosowane do naszych potrzeb.
Czy wiesz, że odpowiednia lokalizacja kuchni względem stron świata może wpłynąć na komfort jej użytkowania o każdej porze dnia? Przedstawię Wam zalety i wady lokalizacji kuchni związane z różnymi orientacjami względem słońca oraz podpowiadam, jak wykorzystać naturalne światło w Twoim domu.
Kuchnia zlokalizowana od wschodu to popularny wybór, ponieważ zapewnia dostęp do naturalnego światła już rano. Poranne światło działa energetyzująco, co pomaga obudzić się i nabrać sił na cały dzień. Jest to również praktyczne rozwiązanie – w ciągu większości roku światła nie trzeba włączać w trakcie przygotowywania śniadania.
Jednak lokalizacja od wschodu ma swoje wady. W miesiącach wiosennych, letnich i wczesną jesienią poranne słońce może nagrzewać pomieszczenie. Rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej. Najlepszym wyborem są przesłony zewnętrzne takie jak markizy, pionowe lamele czy ruchome okiennice. Oczywiście zieleń (drzewa, wysoka roślinność) też jest świetną ochroną przed przegrzewaniem. Zwłaszcza, że drzewa zimą, gdy zrzucają liście, wpuszczają do wnętrza więcej światła i ciepła. Po poranku słońce przesuwa się na inne pozycje, dzięki czemu popołudnia w kuchni od wschodu są chłodne i przyjemne. To świetne rozwiązanie, jeśli cenisz sobie komfort temperaturowy wieczorami.
Kuchnia od strony zachodniej zapewnia poranne zacienienie, co jest przyjemne w trakcie gorących, letnich poranków. Niestety, w godzinach popołudniowych i wieczornych pomieszczenie zaczyna się przegrzewać. Jeśli korzystasz z kuchni po powrocie z pracy, może być bardzo niekomfortowo. Aby temu zapobiec, można zastosować pionowe przesłony lub inne formy ochrony przeciwsłonecznej. Niemniej, w takich przypadkach okna będą musiały być zasłonięte przez większość popołudnia, co ogranicza dostęp do światła naturalnego.
Kuchnia od strony północnej to wybór idealny pod kątem chłodu. Nawet w najgorętsze dni to pomieszczenie pozostaje przyjemnie chłodne i nie naraża użytkowników na bezpośrednie działanie słońca. Jednak z północnej strony domu światło jest zawsze umiarkowane, a podczas zimowych miesięcy – ciemniejsze i ponure. W ciągu większej części roku konieczne będzie korzystanie ze sztucznego oświetlenia. Latem, w godzinach wczesnoporannych lub późnowieczornych, słońce może zagościć w kuchni od północy, ale jest to raczej opcja dodatkowa i krótko trwa.
Kuchnia zorientowana na południe często sąsiaduje z tarasem, co jest bardzo dużą zaletą. Łatwiej jest korzystać z przestrzeni tarasu, np. podczas popołudniowej kawy, bo taras jest tuż obok kuchni i dzielą nas od niego „dwa kroki”. Jeśli chodzi o nasłonecznienie, południowe słońce w godzinach południowych i popołudniowych może być uciążliwe, dlatego warto postawić na poziome przesłony, jak zadaszenia czy pergole. Zimą wystarczy wewnętrzna roleta, gdyby słońce świeciło nam w oczy.
Wybór odpowiedniej lokalizacji kuchni w dużej mierze zależy od Twoich preferencji i trybu życia. Strona północna zapewnia stały chłód, strona południowa bliżej tarasu wspiera korzystanie z przestrzeni działki, a wschodnia pozwala cieszyć się porannym światłem i energią. Jeśli planujesz budowę lub remont domu, przemyśl decyzję w kontekście całej działki i lokalizacji budynku. Pamiętaj jednak, że światło słoneczne zmienia się w ciągu roku. Jeżeli planujesz dom latem, a Twój obecny dom się przegrzewa, możesz dążyć do tego, żeby pomieszczenia były jak najchłodniejsze, czyli od północy… Dlatego jeśli masz wątpliwości, poczekaj z decyzjami projektowymi do chłodniejszych miesięcy, takich jak późna jesień lub zima. Wtedy łatwiej Ci będzie ocenić, czy dostęp do światła dziennego w Twoim przyszłym domu będzie taki, jak chcesz.
Planując strefę dzienną w domu, warto dobrze przemyśleć układ pomieszczeń i ich ekspozycję na światło słoneczne. Dlaczego? Ponieważ to właśnie w tej części domu spędzamy najwięcej czasu, więc odpowiednie przeszklenia mogą znacząco wpłynąć na komfort codziennego życia. Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci odpowiednio zaprojektować przestrzeń dzienną.
Najważniejsze w strefie dziennej są duże przeszklenia. Dlaczego warto w nie inwestować? Oto kilka powodów:
Niższe koszty ogrzewania: W miesiącach zimowych większe przeszklenia pozwalają maksymalnie wykorzystać naturalną energię słoneczną. Dzięki temu zmniejszysz zużycie energii na ogrzewanie – słońce może dostarczyć nawet około 30% potrzebnego ciepła. Przy okazji, jeżeli przyda Ci się więcej takich porad, możesz zapisać się do mojego newslettera – Newsletter – Dom według Ciebie
Więcej światła i przestrzeni: Duże okna wpuszczają mnóstwo światła dziennego, co optycznie powiększa pomieszczenie i sprawia, że staje się ono bardziej przyjazne i przestronne.
Najlepszym kierunkiem dla salonu i całej strefy dziennej jest zdecydowanie południe. Zimą słońce jest tam najdłużej, co pozwala cieszyć się ciepłem i światłem przez wiele godzin. Latem natomiast dobrze zaplanowane zadaszenie lub roślinność, jak drzewa, mogą ochronić wnętrze przed nadmiernym nagrzewaniem. Drzewa poza funkcją chłodzącą wprowadzają dodatkowy, przyjemny klimat – ich liście latem zapewniają cień, a zimą, gdy ich brak, wnętrze zyskuje pełen dostęp do światła naturalnego.
Najbardziej problematyczną stroną pod względem nagrzewania jest południowy zachód (bardziej w stronę zachodu, niż południa). Jeżeli masz wybór, rekomenduję stronę południowo-wschodnią – zapewnia odpowiedni balans światła i ciepła.
W projektach domów często strefa dzienna (np. salon połączony z kuchnią) ma okna na dwie, a nawet trzy strony świata. Warto tak zaplanować przeznaczenie każdej ze stron, aby z jednej wpuszczać promienie słoneczne, a z drugiej móc skutecznie chronić się przed ich nadmiarem.
Projektując strefę dzienną, pamiętaj o odpowiedniej ekspozycji okien i zastosowaniu rozwiązań, które zminimalizują ryzyko przegrzewania pomieszczeń latem. Zimą natomiast duże przeszklenia mogą stać się doskonałym źródłem ciepła i światła. Warto zastosować drzewa jako naturalną osłonę – to ekologiczne i estetyczne rozwiązanie. To najważniejsze aspekty, które warto przemyśleć, żeby Twój dom komfortowy, przyjazny i ekonomiczny w użytkowaniu przez cały rok.
W przypadku sypialni opinie są podzielone. Niektórzy wolą, gdy jest ona skierowana na wschód, ponieważ poranne światło działa bardzo energetyzująco i pozwala szybko się rozbudzić i nabrać energii na dzień. Jeśli jednak lubisz dłużej pospać, warto zamontować rolety zaciemniające, by wschodzące słońce nie zakłócało snu.
Sypialnia od strony południowej to świetny wybór, jeśli korzystasz z niej również w ciągu dnia, np. żeby się zrelaksować w wygodnym fotelu lub poczytać w łóżku. Naturalne światło południowe sprawi, że pokój będzie jasny i przytulny, szczególnie w połączeniu z firanami, które nadadzą mu miękkiego charakteru. (Firany, chociaż różnie się kojarzą, pięknie rozpraszają światło.)
Zachodnia sypialnia może wymagać dodatkowych rozwiązań zapobiegających przegrzewaniu. Latem pokoje wychodzące na zachód są nagrzane do późnych godzin wieczornych, dlatego żaluzje / rolety zewnętrzne mogą być konieczne. Jeśli cenisz sobie chłodniejsze wnętrza, północna sypialnia będzie dobrym rozwiązaniem – choć ciemniejsza, spełni swoją główną funkcję jako przestrzeń do spania.
Pokój dzieci to strefa, gdzie odpowiednie doświetlenie w ciągu dnia ma duże znaczenie. Najlepsza będzie strona południowa, która zapewni dużą ilość światła. Stronę północną warto rozważyć tylko w ostateczności, jako że brakuje w niej odpowiedniego słońca. Zachodnia lokalizacja natomiast może wymagać ochrony przed przegrzewaniem latem, np. w formie lameli czy żaluzji fasadowych lub markiz.
Strona wschodnia jest dobrym wyborem w okresie wakacyjnym, gdy dzieci mogą korzystać z porannego światła. Jednak w roku szkolnym, kiedy dzieci często są poza domem przez pierwszą połowę dnia, korzyści z porannego światła wschodniego są mniejsze. Choć z drugiej strony, po powrocie ze szkoły światło słoneczne nie jest już tak potrzebne. Kiedy dzieci odrabiają lekcje często przy wykorzystaniu komputera, bezpośrednie światło słoneczne może wręcz utrudniać to zadanie, świecąc w oczy lub monitor.
Gabinet to przestrzeń, która wymaga starannego zaplanowania, zwłaszcza jeśli dużo pracujesz przy komputerze. Strona północna zapewnia stabilny poziom światła bez nadmiernego nasłonecznienia, dzięki czemu nie będzie męczyć oczu lub świecić w monitor. Możesz też wybrać stronę zachodnią, jeśli pracujesz głównie rano, lub wschodnią, jeśli preferujesz wieczorne godziny pracy.
Jeśli zdecydujesz się na stronę południową, pamiętaj, że silne słońce może wpływać na komfort – konieczne mogą być rolety lub żaluzje, zwłaszcza zimą, gdy słońce jest niżej na niebie.
Chociaż łazienka nie jest pomieszczeniem, w którym spędzamy dużo czasu, naturalne światło może tu odegrać ważną rolę, szczególnie rano. Wschodnie światło o poranku pomaga się obudzić i przygotować do dnia. Zachodnia łazienka może mieć tendencję do przegrzewania się latem. W większości przypadków stosuje się jednak małe okna, więc kierunek światła nie zawsze ma duże znaczenie.
Kotłownie, magazyny, spiżarnie, pralnie czy garaż najlepiej ulokować na północnej lub zachodniej elewacji – te pomieszczenia nawet nie potrzebują okien do funkcjonowania. Oczywiście małe okno nie zaszkodzi (no może, z wyjątkiem spiżarni), ale nie jest to priorytet. Generalny kierunek w projektowaniu jest taki, że tam gdzie przebywamy, powinno być słonecznie, energetycznie, przyjemnie. Tam, gdzie wchodzimy tylko na chwilę i są to raczej pomieszczenia dla przedmiotów niż dla nas, wystarczy sztuczne światło.
Oczywiście teoria to jedno, a praktyka drugie. Czasem układ działki albo lokalizacja wjazdu mogą wpłynąć na rozmieszczenie pomieszczeń, wymuszając kompromisy. Przykładowo, wjazd od południa jest bardziej wymagający dla architekta. Dobry układ funkcjonalny będzie wymagał więcej pracy i zastanowienia. Jednak niezależnie od wyzwań projektowych, na każdej działce może powstać komfortowy dom.
Planując rozmieszczenie pomieszczeń względem stron świata, warto wziąć pod uwagę warunki działki, i swoje potrzeby. Pamiętaj, że odpowiednio dobrane lokalizacje pomieszczeń mogą znacząco poprawić komfort codziennego życia. Do zobaczenia również na moim Instagramie – Maria Bladowska / Architekt / Podcast projekt domu (@dom.wedlug.ciebie) • Zdjęcia i filmy na Instagramie
Poprawne usytuowanie domu względem stron świata to podstawa funkcjonalności. Dobrze nasłoneczniony dom, to luksus... całkowicie…
Każdy inwestor buduje dom PO COŚ. Ma oczekiwania związane z tym, jak ten nowy dom…
Ten odcinek jest dla Ciebie, jeżeli: zaczynasz planować swój dom (i chcesz, żeby był dobrze…
Ten odcinek jest dla Ciebie, jeżeli: szukasz architekta i porównujesz oferty biur chcesz wiedzieć, o…
Im mniej szczegółowy jest projekt, tym więcej trzeba się domyślić – a tym samym więcej…